نحوه مطالعه زیست‌شناسی: ۸ تکنیک یادگیری و مطالعه موثر زیست شناسی برای دانش‌آموزان

خب بریم سراغ نحوه یادگیری و مطالعه زیست‌شناسی از مجموعه ” نحوه یادگیری و مطالعه …” که در مقالات تیزلاین منتشر کرده ایم. زیست شناسی یک درس جذاب است، زیست شناسی مطالعه زندگی است و به ما درباره خود و دنیای طبیعی اطرافمان می آموزد. اما اغلب می تواند برای برخی دانش آموزان دشوار باشد. اگر برای شما هم اینطور است، پس با ما در این مقاله همراه باشید تا بهترین تکنیک های بهبود نتایج امتحان زیست‌ خود را کشف کنید. 

مقالات مرتبط: نحوه یادگیری سریع ریاضی: نکات مطالعه هوشمندانه و تکنیک های ریاضی برای دانش آموزان

زیست شناسی معمولاً یک درس اصلی در دوره متوسطه اول و همینطور برای دانش‌آموزان رشته تجربی در متوسطه دوم است. بنابراین دانش آموزان باید این درس را جدی بگیرند. برخی از دانش‌آموزان زیست‌شناسی را چالش‌برانگیز می‌دانند، اما نباید اینگونه باشد. مانند ریاضیات و چند درس دیگر، یادگیری زیست شناسی یک فرآیند تجمعی است یعنی قبل از اینکه بتوانید مفاهیم و فرآیندهای بیولوژیکی پیچیده تری را درک کنید، ضروری است که اصول اولیه را درک کنید. در زیر نکات و راهکارهای اثبات شده برای بهبود توانایی شما برای مطالعه و یادگیری زیست شناسی را بررسی خواهیم کرد.

1.با آمادگی سر کلاس بیاید

خواندن جزوه زیست‌شناسی یا کپی کردن یادداشت‌های همکلاسی‌تان، غیبت در کلاس را جبران نمی‌کند. زیست شناسی یک موضوع پیچیده و عملی است. این شامل یادگیری سیستم های بیولوژیکی است که نیاز به توضیح و آزمایش دارند. زیست شناسی نیز یک موضوع تجمعی است. آنچه در یک کلاس یاد می گیرید، زمینه ساز چیزهایی است که در آینده خواهید آموخت. با پیش مطالعه کتاب درسی، تکمیل تمام تکالیف آزمایشگاهی و مرور جزوات استاد و یادداشت های خود از کلاس قبلی،  به جلسه بعدی بروید. اگر آماده بیایید، از کلاس‌ها زیست شناسی خود سود بیشتری خواهید برد. دانش‌آموزانی که به طور منظم در کلاس زیست‌شناسی شرکت می‌کنند، عملکرد بسیار بهتری نسبت به دانش‌آموزانی دارند که شرکت نمی‌کنند.

درست مثل تیزلاینی‌های عزیز که بعد از شرکت در کلاس‌های زیست‌شناسی تیزلاین (تیزهوشان از پایه چهارم تا یازدهم و المپیاد) در روز مقرر از پنل کاربری خود جزوه تدریس شده استاد را دانلود و حتی با تماشای دوباره ویدیوی ضبط شده کلاس یادداشت های خود را تکمیل می‌کنند. سپس این جزوات و یادداشت های خود را مطالعه کرده و تکالیفی که استاد برایشان مشخص کرده‌ را انجام داده و در سامانه تکالیف تیزلاین بارگزاری می‌کنند. همچنین اساتید مباحث جلسه بعد را مشخص کرده تا دانش‌آموزان پیش مطالعه داشته باشند و با آمادگی کامل وارد کلاس شوند.

2.از کل به جز بروید

هر کسی می تواند زیست شناسی را یاد بگیرد، اما همیشه آسان نیست. زیست شناسی به اندازه فیزیک یا نجوم به ریاضیات نیاز ندارد، اما هنوز هم درک سیستم ها و فرآیندهای بیولوژیکی می تواند چالش برانگیز باشد. یکی از کلیدهای یادگیری موثر زیست شناسی تسلط بر مفاهیم کلی قبل از پرداختن به مفاهیم خاص و جزيی است. به عنوان مثال، قبل از اینکه بتوانید چرخه کربس را درک کنید، باید درک اولیه ای از ساختار سلول های حیوانی داشته باشید. قبل از رفتن به سطح بعدی، هر مفهوم و فرآیند بیولوژیکی جدید را به طور کامل مطالعه کنید.

3.از زمان آزمایشگاه استفاده کنید

در زیست شناسی تئوری وجود دارد، اما یک علم عملی و فیزیکی نیز هست. یادگیری تئوری زیست شناسی با خواندن کتاب درسی یا گوش دادن به یک سخنرانی یک چیز است، عملی کردن زیست شناسی در آزمایشگاه تجربه ای کاملا متفاوت است. آزمایش سیستم ها و فرآیندهای بیولوژیکی در آزمایشگاه یکی از موثرترین روش ها برای یادگیری زیست شناسی است. کارهایی که در آزمایشگاه انجام می دهید بسیار بیشتر از آنچه در یک کتاب می خوانید با شما می ماند.

4.از نقشه ها و نمودارها استفاده کنید

زیست‌شناسی پر از سیستم‌ها و فرآیندهای پیچیده‌ای است که شما باید آن‌ها را درک کنید، به خاطر بسپارید، آن‌ها را برای امتحان خود، برای معلم خود، و احتمالاً برای حرفه‌تان تکرار کنید. استفاده از تصاویر، به‌ویژه نقشه‌ها و نمودارها، می‌تواند حتی چالش‌برانگیزترین فرآیندهای زیستی را برای درک و به خاطر سپردن آسان کند. به عنوان مثال، توضیح زیر در مورد اسمز در ویکی پدیا را در نظر بگیرید:

۵.اصطلاحات را یاد بگیرید

شما انتظار ندارید که یک دانشجوی پزشکی بدون دانستن تمام اجزای بدن انسان دکتر شود یا کسی بدون دانستن تمام اجزای یک ماشین مکانیک شود. خوب، همین امر در مورد زیست شناسی نیز صدق می کند. حتی اگر قصد ندارید زیست‌شناس شوید اما در کلاس زیست‌شناسی که اکنون در آن هستید شرکت می‌کنید، اگر می‌خواهید در زیست‌شناسی خوب باشید، باید به اصطلاحات توجه کنید و یاد بگیرید. برای یادگیری زیست شناسی، باید کلمات و اصطلاحاتی را که برای توضیح آن استفاده می شود، درک کنید. همانطور که با کلماتی روبرو می شوید که نمی شناسید، آنها را یادداشت کنید و سپس آنها را جستجو کنید. زمانی که به نظر می‌رسد کلمات دارای پیشوند یا ریشه هستند، زمانی را برای تحلیل  و درک اجزای آنها اختصاص دهید.

۶.موثر بخوانید، با هدف بخوانید

خواندن زیست شناسی برای یادگیری به چیزی بیش از مرور فصل ها یا نگاه کردن به صفحات به دنبال نکات اصلی نیاز دارد. دانش‌آموزان موفق زیست‌شناسی با مداد در دست، یک دفترچه در کنار خود به هر جزوه و کتاب حمله می‌کنند، فعالانه درگیر هستند و هدفمند مطالعه می‌کنند. هر بار که به خواندن می پردازید، اطلاعات مهمی از جمله واژگان، فرآیندها، مفاهیم و توضیحات را در دفترچه یادداشت خود یادداشت کنید. نوشتن چیزها به پردازش و درک مطالب چالش برانگیز کمک می کند و حفظ کردن را بهبود می بخشد. یادداشت های شما همچنین به شما کمک می کند تا برای امتحانات مرور کنید.

همانطور که در حین مطالعه یادداشت برداری می کنید، موارد زیر را یادداشت کنید:

• واژه شناسی

نادیده گرفتن اصطلاحات ناآشنا و واژگان جدید وسوسه انگیز است. در مقابل این وسوسه مقاومت کنید. اصطلاحات و واژگان ناآشنا را در دفترچه یادداشت خود بنویسید و سپس آنها را جستجو کنید. این ممکن است خسته کننده به نظر برسد (زیرا اینطور است)، اما بخشی ضروری از یادگیری زیست شناسی است.

• مفاهیم

جزئیات را بخوانید، اما برای معنی بخوانید. پس از خواندن یک مفهوم جدید، به زبان خودتان خلاصه ای از مفهوم را در دفترچه یادداشت خود بنویسید. انجام این کار درک شما از مفهوم را بهبود می بخشد و ابزار ارزشمندی برای آماده شدن برای امتحان در اختیار شما قرار می دهد.

• نمودارها و نقشه ها

ما بارها تکرار می‌کنیم که چقدر استفاده از نمودارها و نقشه ها برای مطالعه زیست شناسی موثر است. همین امر هنگام خواندن متون زیست شناسی نیز صادق است. ترسیم تصاویر و ایجاد نمودارها برای نشان دادن و توصیف فرآیندها و سیستم هایی که در متن زیست شناسی خود در مورد آنها می خوانید، درک و یادآوری را بهبود می بخشد.

۷.یاد بگیرید چگونه به خاطر بسپارید

زیست شناسی اساس بسیاری از علوم طبیعی است و موضوعات بی شماری از اسمز و انتشار تا هموستاز و زیست شناسی سلولی تا ویروس شناسی و ایمونولوژی را پوشش می دهد. این واقعاً یکی از متنوع ترین موضوعات درسی است که در هر مقطع تحصیلی یا دانشگاه اصلی تدریس می شود. (جای تعجب نیست که بسیاری از دانش‌آموزان مطالعه زیست‌شناسی را گاهی اوقات طاقت‌فرسا می‌دانند.) به این ترتیب، مطالعه زیست‌شناسی نیاز به حفظ، یادآوری و به خاطر سپردن اطلاعات زیادی دارد. نکات زیر نکات اثبات شده ای برای حفظ اطلاعات در حین مطالعه زیست شناسی است.

• آموزشش بده

هیچ راهی بهتر از آموزش دادن آن به دیگری برای اطمینان از درک چیزی وجود ندارد. آموزش زیست شناسی به دیگران، اطلاعات را از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل می کند. هر هفته زمانی را برای آموزش درس هایی که آموخته اید به دیگران اختصاص دهید.

• از آن استفاده کنید

زیست شناسی پر از اصطلاحات و واژگان تخصصی است. بهترین راه برای یادگیری اصطلاحات جدید و به خاطر سپردن آن، استفاده از آن است. هر بار که با یک اصطلاح یا کلمه جدید روبرو می شوید، آن را یادداشت کنید، آن را جستجو کنید و سپس در یک جمله از آن استفاده کنید. اگر همکلاسی دارید که می توانید با او تمرین کنید، هر هفته زمانی را به مرور با صدای بلند اختصاص دهید و در مورد اصطلاحات جدیدی که با آن برخورد کرده اید بحث کنید.

• از کد گذاری ها استفاده کنید

مغز انسان بنا به دلایلی عاشق روابط و معاشرت است – به خصوص تداعی های آشنایی. وقت بگذارید و اصطلاحات و واژگان پیچیده یا ناآشنا زیست شناسی را با کلمات و عبارات آشنا مرتبط کنید تا برای همیشه آنها را به خاطر بسپارید. به عنوان مثال:  انسولین، س دارد پس موقع سیری ترشح می‌شود و گلوکاگون گ دارد پس موقع گرسنگی ترشح می‌شود

• فلش کارت ها

فلش کارت ها برای یادگیری زیست شناسی امروزه به اندازه دهه 1950 موثر هستند. عبارات و مفاهیمی را که می‌خواهید حفظ کنید در یک طرف کارت 5*3 و تعاریف و توضیحات آنها را در طرف دیگر بنویسید.

۸.آماده شدن برای امتحانات

در ادامه برخی از موثرترین روش ها و راهکارهای آمادگی برای امتحان زیست شناسی آورده شده است.

• امتحانات گذشته را مرور کنید

زیست شناسی به عنوان یک علم بسیار ملموس است. در حالی که می‌توانید انتظار داشته باشید که با نظریه‌های جدید آشنا شوید، بسیاری از اصول و مفاهیم اولیه زیست‌شناسی که به عنوان یک دانش‌آموز یا دانشجو یاد خواهید گرفت قبلاً اثبات شده‌اند. به این ترتیب، آنچه اساتید و مربیان زیست شناسی به دانش آموزان آموزش می دهند و سپس آنها را آزمایش می کنند، سال به سال تغییر زیادی نمی کند. یک راه بسیار مؤثر برای آماده شدن برای امتحانات زیست شناسی، مرور سؤالات موجود در امتحانات زیست شناسی گذشته است.

اگر نیاز به نمونه سوالات امتحانی زیست شناسی سال‌های گذشته دارید کافیه یه سر به فایل های دانلودی سایت تیزلاین بزنید.

با این حال، امتحانات زیست شناسی می تواند کمی متفاوت باشد، بنابراین مهم است که به سادگی سوالات و پاسخ ها را حفظ نکنید. از امتحانات گذشته برای شناسایی مفاهیم اصلی که احتمالاً در امتحان خود پیدا خواهید کرد و برای آزمایش دانش خود از این مفاهیم استفاده کنید. امتحانات گذشته همچنین به شما ایده می‌دهد که چه قالب‌های سؤالی را باید انتظار داشته باشید (مثلاً تشریحی، چند گزینه‌ای، درست/نادرست، و غیره) تا جایی که می‌توانید امتحانات گذشته را مرور کنید.

• جزوات

استاد و معلم شما کسی است که امتحان می گیرد، بنابراین به آنچه که او از همه مهمتر و جالب تر می بیند دقت کنید. به همان اندازه که کتاب درسی شما مهم است، با بازگشت به عقب و مرور همه چیزهایی که استادتان در کلاس و در طول آزمایشگاه به شما یاد داده است، در امتحان نتیجه بهتری خواهید گرفت.

• تکالیف

تمام تکالیف خود را برای ترم مرور کنید. تکالیف شما موضوعاتی را پوشش می دهد که استاد شما معتقد است مهمترین آنهاست. به این ترتیب، می توانید شرط ببندید که سؤالات امتحانی را که مستقیماً از تکالیفی که در طول ترم انجام داده اید، بیابید.

سخن آخر

سرتون برای زیست‌شناسی درد کنه! اگر تا اینجا پیش رفته اید و هنوز به این موضوع پی نبرده اید، توصیه می کنیم دوباره این صفحه را بخوانید. برای موفقیت در زیست شناسی باید بسیار مشتاق باشید و سختی‌های آن را به جان بخرید. در ابتدای ترم، صرف نظر از رشته، علایق شخصی یا عدم علایق خود، تصمیم بگیرید که تمام قلب خود را به رشته زیست شناسی اختصاص دهید. این کار را انجام دهید و در کلاس زیست شناسی خود موفق خواهید شد.