۷ روش حفظ جدول تناوبی

اگر در مقطعی از زندگی خود شیمی خوانده اید، این احتمال وجود دارد که توسط یک معلم جدی از شما خواسته شده باشد که حداقل بخشی از جدول تناوبی را حفظ کنید به ویژه معلمان تیزهوشان که در کلاس‌های علوم تیزهوشان از پایه نهم تاکید دارند که بخشی از جدول مندلیف را به خاطر بسپارید. در حالی که به خاطر سپردن عناصر ممکن است برای دانش آموزان خسته یک تمرین بیهوده به نظر برسد. متأسفانه برای مدرسه، دانشگاه و حتی اگر تصمیم بگیرید شغل‌هایی مربوط به شیمی داشته باشید مثل داروسازی یا معلم شیمی، حفظ جدول ضروری است. در این سری از مقاله‌های علمی تیزلاین هفت روش معرفی کرده‌ایم که به شما برای یادگیری برخی و در نهایت همه جدول تناوبی کمک کند. بهترین بخش این است که وقتی عناصر را با استفاده از یکی از این استراتژی ها به خاطر بسپارید، فقط به مرور گاه و بی گاه نیاز دارد تا همه آن نام ها، اعداد و نمادها در ذهن خود باقی بمانند.

سازماندهی جدول تناوبی را درک کنید


حتی اگر هدف شما فقط به خاطر سپردن ترتیب عناصر باشد، باید بدانید که چگونه عناصر در جدول تناوبی سازماندهی شده اند. دانستن ساختار جدول حفظ کردن را بسیار آسان می کند.

جدول-تناوبی
  • جدول تناوبی هر عنصر را به ترتیب افزایش عدد اتمی فهرست می کند. عدد اتمی تعداد پروتون های یک اتم یک عنصر است. 118 عنصر وجود دارد که هیدروژن عدد اتمی 1 و اوگانسون عدد اتمی 118 است.
  • هر عنصر دارای نماد یک یا دو حرفی است. بسیاری از تکنیک های به خاطر سپردن به شما کمک می کنند تا نمادها را به جای نام عناصر حفظ کنید.
  • 7 ردیف به نام دوره و 18 ستون به نام گروه وجود دارد. دو ردیف از عناصر که در زیر جدول تناوبی نشان داده شده اند، لانتانیدها و اکتینیدها هستند. آنها در واقع در دوره های 7 و 8 و گروه 3 قرار می گیرند. لانتانیدها اعداد اتمی 57 تا 71 را پوشش می دهند، در حالی که اکتینیدها اعداد اتمی 89 تا 103 هستند.
  • دوره 1 فقط شامل 2 عنصر است. دوره دوم و سوم شامل 2 عنصر در سمت چپ و 6 عنصر در سمت راست است. دوره های 4 و 5 هر کدام شامل ردیف های کامل 18 عنصری است. دوره های 6 و 7 هر کدام دارای 17 عنصر با فضای خالی برای لانتانیدها و اکتینیدها هستند. لانتانیدها و اکتینیدها هر کدام 15 عنصر دارند.
  • عناصر گروه 17 دارای نام هایی هستند که با “ine” ختم می شوند.
  • عناصر گروه 18 دارای نام هایی هستند که با “on” ختم می شوند. مراقب باشید، زیرا بور، کربن و سیلیکون نیز این پایان را دارند و در این گروه نیستند.

با دانستن همه اینها، می توانید یک جدول تناوبی خالی رسم کنید. در غیر این صورت، یک جدول تناوبی خالی را چاپ کنید و از آن برای تمرین استفاده کنید.

انتخاب روشی که برای شما مناسب است


همه ما کمی متفاوت از یکدیگر یاد می گیریم. یک فرد بسیار بصری ممکن است یک روش حفظی را انتخاب کند که از تصاویر استفاده می کند، مانند فلش کارت‌ها. شخص دیگری از شنیدن اطلاعات بهتر یاد می گیرد. یادگیری آهنگ جدول تناوبی انتخاب خوبی برای آنهاست. با این حال شخص دیگری کلامی تر است و به راحتی نمادها و نحوه نمایش کلمات را درک می کند. این شخص یک رمز، کلمات اختصاری یا  جملات بامزه را انتخاب می کند که با استفاده از نمادهای عنصر ساخته شده اند.

هر روشی را که انتخاب می کنید، ادعاهای مربوط به حفظ جدول تناوبی در ده دقیقه را باور نکنید. بله، شما می توانید 20 عنصر اول را به سرعت یاد بگیرید، اما حفظ کل جدول زمان می برد. همچنین، بدانید که بین یادگیری واقعی و فشرده تفاوت وجود دارد. به زمان و تمرین نیاز دارد تا چیزی را به خاطر بسپارید. مغز شما نیاز به ساخت و تقویت خاطرات دارد و این حدود یک هفته طول می کشد (با فرض اینکه هر روز تمرین کنید).

به خاطر سپردن جدول تناوبی با استفاده از روش سنتی


روش سنتی روشی جالب یا محبوب برای حفظ جدول تناوبی نیست. اما، موثر است. در اینجا چند گزینه وجود دارد. یکی چاپ جدول تناوبی خالی و پر کردن جاهای خالی است. اگر کمی شیمی می دانید، این روش ساده تر و مفیدتر است. دیگری نوشتن یا چاپ فهرست عناصر بر اساس عدد اتمی و تمرین فهرست کردن آنهاست.

همه چیز را وارد نکنید و مستقیماً از 1 تا 118 یاد بگیرید. عناصر را به مجموعه های کوچکتر تقسیم کنید. به عنوان مثال، 20 اول، 20 بعدی و … را یاد بگیرید. سپس آنچه را که می دانید کنار هم بگذارید تا 40 مورد اول، 40 مورد دوم و … را بشناسید. این مجموعه ها را کنار هم قرار دهید و تمام 118 را بنویسید.

جدول تناوبی خالی

 جدول تناوبی را با استفاده از فلش کارت حفظ کنید


حفظ جدول تناوبی با استفاده از فلش کارتها اساساً روش سنتی اما به صورت بصری است. اگر خودتان فلش‌کارت‌ها را بسازید، بیشترین سود را خواهید برد، زیرا مغزتان وقتی جستجو می کنید و نام عناصر و اعداد اتمی را یادداشت می‌کنید، اطلاعات را دریافت می‌کند. با این حال، ساخت کارت های خود زمان بر است. گزینه دیگر چاپ یک مجموعه از پیش ساخته شده از فلش کارت های عناصر است.

فلش کارت عناصر جدول تناوبی

شما می توانید تمام 118 عنصر را به صورت متوالی یاد بگیرید. با این حال، اگر عناصر را در مجموعه ها یاد بگیرید و سپس این مجموعه ها را ترکیب کنید، آسان تر است. به عنوان مثال، تمام عناصر را تا هلیوم به خاطر بسپارید، سپس عناصر از سدیم تا آرگون و به همین ترتیب هر دوره را حفظ کنید. در مرحله بعد، دو ست خود را با هم ترکیب کنید. در نهایت، تا تمام 118 عنصر کار کنید. در ابتدا از اعداد و رنگ های گروه به عنوان نشانه استفاده کنید. در نهایت، فقط کل جدول تناوبی را بدون مراجعه به کارت ها بخوانید. یک جدول تناوبی خالی را به عنوان تست برای خودتان پر کنید.

آهنگ های جدول تناوبی


گوش دادن به آهنگ های جدول تناوبی احتمالا سرگرم کننده ترین راه برای حفظ جدول تناوبی و همچنین ساده ترین راه است. در راه رفتن به کلاس یا محل کار، هندزفری خود را  وصل کنید و آهنگ‌ها را به صدا درآورید و تا زمانی که به مقصد برسید، احتمالاً چند عنصر دیگر در گنجینه ذهن خود خواهید داشت. متاسفانه اهنگ ورژن ایرانی مناسبی برای جدول تناوبی در دسترس نبود اما نسخه های زبان انگلیسی آنها نیز می‌تواند بسیار مفید باشند و اگر کمی خلاق باشید می‌توانید با همان ریتم ورژن ایرانی خود را بسازید. ما نمونه‌ای در ادامه قرار دادیم با این حال، اگر از این یکی خوشتان نیامد، تعداد زیادی آهنگ در سرزمین اینترنت وجود دارد.

حفظ جدول تناوبی با رمزگذاری


اگر به دنبال یادگیری همه 118 عنصر هستید، به شما توصیه می کنم به روش بعدی بروید، زیرا به خاطر سپردن چندین رمز برای 118 عنصر تقریباً سخت تر از یادگیری خود عناصر است. با این حال، اگر فقط باید بخشی از جدول تناوبی یا 20 تا 30 عنصر را بیاموزید، رمزگذاری روش عالی است. در زیر چند رمزگذاری بر اساس نمادهای شیمیایی عناصر ذکر شده است که می توانید ازآنها استفاده کنید. از طرف دیگر، شما همیشه می توانید رمز خودتان را پیدا کنید!

رمز برای عناصر گروه اول ( H – Li – Na – K – Rb – Cs – Fr ) : هلینا که رب ساز فرانسه ست

رمز برای عناصر گروه دوم ( Be – Mg – Ca – Sr – Ba – Ra ) : به مگس کله سرمه‌ای باید راه داد

رمز برای عناصر گروه سیزدهم ( B – Al – Ga – In – Tl ) : به علی قسم این تالیمه

رمز برای عناصر گروه چهاردهم ( C – Si – Ge – Sn – Pb ) : کلاه سرباز آلمانی قلع یا سرب

رمز برای عناصر گروه پانزدهم ( N – P – As – Sb – Bi ) : ننه پرید آسمون سیب رو بیگیره

رمز برای عناصر گروه شانزدهم ( O – S – Se – Te – Po ) : استاد سکته کرد ترکید پوکید

رمز برای عناصر گروه هفدهم ( F – Cl – Br – I – At ) : فدای کله براقت آی اتم

رمز برای عناصر گروه هجدهم  ( He – Ne – Ar – Kr – Xr – Rn  ) : هی نگاه عارفانه کردمت زیبای رند

رمز برای عناصر واسطه‌ دوره چهارم ( Sc – T – V – Cr – Ma – Fe – Co – Ni – Cu – Zn  ) : ایستگاه تی وی کرمان فیلم کمدی نیکو زنمه رو پخش کرد.

تحقیق در مورد پیشینه عناصر


اگر بدانید چه کسی یک عنصر را کشف کرده است، نام آن از کجا آمده و چه زمانی کشف شده است، احتمال اینکه آن را به خاطر بسپارید بسیار بیشتر از این است که حتی یک چیز در مورد آن ندانید. این ممکن است کار اضافی و احتمالاً کمی بیش از حد به نظر برسد، و برای افرادی که مشکلی در به خاطر سپردن نام های طولانی و پیچیده ندارند، احتمالاً چنین است. با این حال، برای کسانی از ما که در حفظ کلماتی مانند Copernicium و Livermorium مشکل دارند، این تکنیک کاملاً کار می کن Copernicium به نظر یک نام پوچ  می‌آید تا زمانی که متوجه شوید که نام آن از نام ریاضیدان و ستاره شناس مشهور نیکلاوس کوپرنیک گرفته شده است. حفظ لیورموریوم تا زمانی که نمیدانستید  برای اولین بار در آزمایشگاه ملی لاورنس لیورمور سنتز شده است، غیرممکن به نظر می رسد. جزئیات کوچکی از این دست به شما کمک می کند تا سخت ترین عناصر را به ذهن خود بچسبانید و در عین حال به شما در املای آن کمک می کند.

حفظ بر اساس دسته


اگر شما فردی هستید که دوست دارید چیزها را در به صورت دسته بندی مرتب کنید، این روش برای شما فوق العاده کار خواهد کرد. ایده این است که جدول تناوبی را به صورت تکه ای به خاطر بسپارید. ممکن است از فلزات قلیایی (ستون اول) شروع کنید و آن‌ها را با خودتان تکرار کنید تا مطمئن شوید که آنها را به دست آورده‌اید ( میتوانید از رمزگذاری پیشنهادی ما برای هر گروه استفاده کنید) و سپس به ستون بعدی بروید. از طرف دیگر، می‌توانید به جای آن، ازردیف‌ها استفاده کنید و از اولین، که فقط هیدروژن و هلیوم است، به لانتانیدها و اکتینیدها بروید که در زیر بقیه جدول هستند. شکستن جدول به این صورت باعث می‌شود که حفظ کردن عناصر کمتر دلهره‌آور باشد و به ایجاد ارتباط بین عناصر کمک می‌کند تا نوعی شبکه حافظه در ذهن شما شکل بگیرد (مثلاً اگر فقط اولین عنصر دوره دو را به خاطر بیاورید، آنگاه  شما را برای به یاد آوردن باقی عناصر راهنمایی می‌کند.)

آزمون ها


اگر فکر می کنید  که انجام آزمون جدول تناوبی قبل از یادگیری کامل همه عناصر احمقانه به نظر می‌رسد سخت در اشتباه هستید. شرکت در آزمون ها و تست دانش خود ساده ترین راه برای یادگیری جدول تناوبی است. برای مثال، متوجه خواهید شد که خیلی بیشتر از آنچه فکر می کنید می دانید. حتی اگر در زندگی خود هرگز کلاس شیمی شرکت نکرده باشید، عناصر خاصی را خواهید دانست. من شرط می بندم  چیزهایی در مورد اکسیژن، طلا، نقره، مس، قلع و سرب شنیده اید خب اگر تست را انجام دهید می‌بینید که در حال حاضر شش عنصر از عناصر ندانسته شما کاهش یافته است! واقعاً به مغز خود فشار بیاورید و بعد خواهید دید که احتمالاً بیست یا حتی سی عنصر را بدون حتی تلاش می شناسید. پس از آن، تنها کاری که باید انجام دهید این است که به آزمون‌ها ادامه دهید و سعی کنید هر بار چند عنصر دیگر را یاد بگیرید. این استراتژی به شما امکان می دهد همزمان با یادگیری از دانش خود استفاده کنید که منجر به حفظ بهتر می شود. با استفاده مداوم از این مسابقه، من موفق شدم جدول تناوبی را فقط در سه روز حفظ کنم. درست است، من قبلاً حدود پنجاه عنصر را می دانستم و تقریباً سی بار در مسابقه شرکت کردم تا اینکه همه آنها را حفظ کردم، پس واضح است که این روش قدرتمندی برای حفظ جدول تناوبی است.

سخن پایانی


و حالا ما ۷ روش حفظ جدول تناوبی را یاد گرفتیم!  چه به شیمی علاقه داشته باشید یا یک آزمون بزرگ از جدول تناوبی داشته باشید با این روش‌ها خیالتان راحت شد که می‌توانید شما هم جدول مندلیف را حفظ کنید. امیدوارم که این روش‌ها به همان اندازه که برای من مفید بودند برای شما نیز مفید باشند. موفق باشید و مغزتان همیشه شارژ باشد!

کلاس های آنلاین تیزلاین